Een toer over het eiland

Zaterdag 9 november 2013
De wekker staat om 07.00 uur, maar zoals gewoonlijk is Peter ruim op tijd wakker. Na een goede nachtrust begint de maag alweer te knagen. Tijd voor ontbijt. Rond negen uur zetten we ons neer op de stoeprand voor de ingang en wachten op de dingen die gaan komen. Voorlopig dus niets. Busjes gaan en busje komen om vakantiegangers op te pikken voor hun laatste ritje terug naar het vliegveld. Na een half uurtje meldt zich ene Eddy en onze Eiland Tour kan beginnen. Tenminste niet nadat we nog enige keren heen en weer zijn gereden voordat ons gezelschap compleet is voor vandaag. Het dertien koppige reisgezelschap wordt gecomplementeerd met de eerder genoemde Eddy, een fotograaf en de buschauffeur. Eddy blijkt een onderhoudende prater en is vandaag voor ons de Wikipedia van Sal.
In de hele Kaapverdische Archipel is geen groene rots (Cabo Verde) te vinden. Wel ontleent de eilanden groep zijn naam aan een groene rots ergens in Senegal. De archipel bestaat uit tien eilanden waarvan er negen zijn ontstaan door vulkanische activiteit. Het meeste (witte) zand op de eilanden is komen overwaaien vanuit de Sahara, gedragen door de altijd aanwezige stevige noord-oosten wind. Sal, het droogste eiland, ligt slechts 450 km uit de kust van Senegal.
De eilanden tellen gezamenlijk zo`n 550.000 inwoners, maar de meeste Kaapverdianen wonen daarbuiten. Met name Amerika maar ook Rotterdam kent een flinke populatie. De gemiddelde leeftijd op Kaapverdië is slechts 23 jaar!! En maar 7% van de bevolking is ouder dan 65 jaar. Daarentegen bezoeken een miljoen, meest grijze, toeristen jaarlijks deze zonzekere bestemming. Door de jarenlange overheersing van de Portugezen is nu 90% van de bevolking katholiek en de rest protestant. Een Portugese priester heeft in het verleden de Bijbeltekst `gaat heen en …..` wel erg letterlijk opgevat en heeft 51 nakomelingen op de eilanden achtergelaten. Vandaag de dag heeft één van de inwoners van Sal nog 47 kinderen bij vier verschillende vrouwen. Als je maar niet trouwt kan dat dus allemaal. Ook Eddy wordt nog wel eens verrast wanneer hij tegen een nog niet eerder bekende halfzuster aanloopt.
De eilandengroep kent geen vier seizoenen; de periode juli – september is het regenseizoen en de rest van het jaar kenmerkt zich door droogte. De gemiddelde regelval op Sal bedraagt zo`n 8 mm en het heeft hier in september voor het laatst geregend.
Sal is 34 kilometer lang en meet 12 kilometer op het breedste punt. Het noordelijk deel is voor het merendeel woestijn en is alleen toegankelijk via onverharde tracks.
Onze eerste stop is bij een baai met uitzicht op het leeuweneiland, de bewaker van Sal. Vier tot vijf meter hoge golven breken zich kapot op het gestolde lava. Een volgende stop brengt ons bij een kazerne hoog boven de hoofdstad Espargos met een fraai uitzicht over het eiland. Op Sal wonen zo`n 25.000 mensen waarvan 15.000 in deze hoofdstad. Pastelkleurige gevels vormen een fraai contrast met de verder grijze bouwvallige betonnen dozen. Weer terug op zeeniveau maken we een stadswandeling, schieten links en rechts wat plaatjes en doen ons tegoed aan een smakelijk bakkie koffie. We krijgen uitleg over de vlag, symbool van het vrije Kaapverdië. Het blauw staat voor de alom aanwezige oceaan, de twee witte lijn voor de vredelievendheid van het volk, de rode lijn voor het lijden gedurende de onderdrukking en de tien gouden sterren staan, dat spreekt voor zich, voor de tien eilanden. Vanaf 1800 hebben de Portugezen deze archipel onder hun koloniale bewind gebracht. Pas in 1975 heeft de vrijheidsstrijd geleid tot onafhankelijkheid. Tot verdriet van de Kaapverdianen heeft hun grote leider Amilcar Cabral de onafhankelijkheid niet meer mogen meebeleven.
Vervolgens verlaten we de stad aan de noordkant, passeren sloppenwijken en projecten met nog lang niet afgeronde sociale woningbouw trekken de woestijn in. De eerste kilometers zijn nog redelijk groen (Acaciastruiken) en getuigen van een volstrekt mislukte poging tot enige landbouw. Grote stofwolken achtervolgen ons busje en we zijn blij dat we, in tegenstelling tot menig open jeep, de ramen dicht kunnen houden. Ergens op de vlakte houden we stil en aanschouwen een typisch verschijnsel kenmerkend voor een woestijn, zon en een blauwe lucht; de fata morgana. Gelukkig hebben we voldoende water bij ons. Eddy leert dat het ook niet verstandig is om van een aantal planten te snoepen. De gevolgen variëren van hallucinaties, tot blindheid en zelfs een acute dood. Ook op deze eilanden is er sprake van een klimaatverandering; de droogte lijkt steeds meer toe te nemen waardoor de bovengrond steeds meer verstoft, wegwaait en de onderliggende lava bloot komt te liggen. De volgende stop is weer aan de kust bij The Blue Eye, ofwel het blauwe oog. Een spelonk in de lava die in directe verbinding staat met het zeewater. Wanneer de omstandigheden goed zijn, stilstaand water en een hoogstaande en heldere zon, verschijnt een blauw oog vanuit de diepte. Wij moeten het doen met een vage blauwe gloed, maar ja zo gaat dat vaker op excursies. De beukende branding is er niet minder spectaculair om. De volgende stop is Palmeira, de haven waar alle goederen per schip worden aangevoerd. Eddy neemt ons mee naar een rum-proeverij, onderdeel van een plaatselijke souvenirshop. Geproefd wordt er wel maar veel handel zit er niet in. Hoewel, Peter en Dieni vertrekken toch met een pak lokale koffie. In de haven wordt de versgevangen vis schoongemaakt en gepekeld. Echt grote vissen zitten er niet meer bij. In vroeger jaren was het niet ongewoon wanneer er een 200 – 300 kilo zware tonijn werd gevangen. Maar sinds de Japanners en Koreanen de visgronden uitputten, krijgen de tonijnen niet meer de kans door te groeien dan tot een gewicht van 30 – 40 kg.
Tijd voor de lunch. Terug dus naar Espargos waar een klein maar smakelijk buffet op ons staat te wachten.
De middag wordt gedomineerd door zout; SAL. We steken het eiland recht over naar Salinas, naar Pedra de Lume, een oude vulkaankrater gevuld met errug zout water. Dit is één van de redenen waarom in 1800 de Portugezen besloten om deze eilanden de koloniseren en waaraan Sal zijn naam ontleend. Het water in deze vulkaankrater is 26 keer zouter dan de zee. Alleen de Dode Zee wint het nog qua zoutgehalte. (150 gr/l t.o.v. 200 gr/l) Toen zout nog een belangrijke rol vervulde bij de conservering van etenswaren haalde men per jaar 300.000 ton zout uit het meer. Sinds de uitvinding van de diepvriezer is de winning teloor gegaan. Maar de bron van inkomsten is nu verschoven naar het toerisme. Je kunt er lekker badderen in, volgens zeggen, zeer geneeskrachtig water. Je kunt nog net niet rechtop zitten maar het is inderdaad een aparte ervaring. Vooral de modderige zwarte bodem (ca. 40°C) voelt weldadig warm aan de voeten. Na afloop bestaat de mogelijkheid om even te douchen, maar Eddy raadt aan om het zout nog even op de huid te laten zitten.
Vlak bij Santa Marina gaan we nog even van de weg af en bezoeken nog een actieve zoutwinning. Met de opbrengst wordt een deel van de nieuwbouw in Santa Maria gefinancierd. Dit was wel weer voldoende informatie voor vandaag. Eddy en chauffeur zetten ons weer netjes af voor het resort en voor ons wordt het hoog tijd voor een borrel.
Onder het avondeten krijgt Linda de zenuwen van een dikke zwarte tor maar het beestje is eigenlijk alleen maar op weg naar een veilig heenkomen.
`s Avonds een eerste poging ondernomen om wat belevenissen met wat foto`s te up-loaden. Dat lijkt te lukken

Zondag 10 november 2013
De dag begint een beetje gesluierd maar alras breekt de lucht open en uiteindelijk brand het zonnetje er lustig op los. Ondanks het goede smeren heeft Dieni`s velletje er best wel onder te lijden. Morgen maar wat rustiger aandoen. Peter werkt in de ochtend nog een beetje aan het verslag. Over de eilandtoer van gisteren valt namelijk best wel wat te vertellen. Dat in tegenstelling tot de belevenissen van vandaag; We bewegen ons heen en weer tussen het strand, de bar aan het strand, het restaurant en visa versa. De enige actie is wat sjouwen met ligbedden om een beetje met de zon mee te kunnen draaien. Dieni en Peter begeven zich nog in de azuurblauwe golven van de Atlantische Oceaan. Het zeewater heeft een verrassend prettige temperatuur. Anneke en Linda denken dat het morgen nog lekkerder zal zijn.
Ton en Arie houden voor ons het voetballen in gaten: Feijenoord-AZ eindigt in 2 -2. Niet verkeerd.
Verder nog memorabele zaken?? Ach, Peter gaat weer eens een keer lang uit op z`n neus en bezeert schouder, knie en teen ( zou je een liedje over kunnen maken) en `s avond na het eten gebeurt Anneke hetzelfde.
Terwijl Peter nog een paar woorden aan het verhaal toevoegt, wordt door de buren hulp ingeroepen. Willem heeft z`n intrek genomen in het drinkglas van Anneke. Dat moet Willem ook niet doen! Terwijl Peter Willem met zachte hand naar buiten begeleid, zit Anneke met opgetrokken benen op bed.
De temperatuur lag vandaag ergens rond de 30°C. Afzien toch?